Bấm huyệt cho trẻ em
Khi hành nghề bấm huyệt theo Đông y thì tôi thấy hầu như không ai đưa con nhỏ đến cơ sở Đông y chữa bệnh, chỉ trừ những trường hợp câm điếc bẩm sinh hay những bệnh bẩm sinh, mãn tính khác khác mà các bệnh viện bên Tây y đã từ chối. Nguyên nhân thì có nhiều nhưng chủ yếu mọi người vẫn không hiểu bên Y học cổ truyền chữa được bệnh gí cho trẻ con và chữa như thế nào. Cũng không thấy có những cơ sở chuyên ngành nào của Đông y chữa bệnh cho trẻ em.
Không biết những bệnh viện nhi của Tây y được hình thành từ khi nào, nhưng chúng ta đều thấy rằng các bệnh viện đó được tổ chức khám và chữa bệnh hoàn hảo như thế nào, nơi đó có hệ thống máy móc xét nghiệm và chiếu chụp để xác định bệnh rất hiện đại, có các bác sỹ chuyên ngành chữa các bệnh của trẻ em, bệnh viện lúc nào cũng tràn ngập bệnh nhân. Cách chữa bệnh bên Tây y là thường dùng xét nghiệm và máy móc để chẩn đoán bệnh, khi xác định xong thì cách giải quyết duy nhất là dùng thuốc uống hoặc giải phẫu. Cách chữa bệnh như vậy có tác dụng tức thì với bệnh nhân, đặc biệt là những trường hợp cấp cứu, những bệnh cấp tính, nhưng đối với những bệnh mãn tính, bẩm sinh, sai lệch cơ thể, các bệnh tiềm ẩn trong người thì nhiều khi không đạt hiệu quả, đặc biệt việc sử dụng thuốc kháng sinh sẽ gây ra những phản ứng phụ rất hại cho sự phát triển của bé sau này, cách chữa đó cũng không tiên đoán được sức khỏe sau này của bé, không chữa được các chứng chậm nói, các bệnh về phát triển trí não như bệnh tự kỷ, không ngăn ngừa được những bệnh có thể xẩy ra trong tương lai. Tất nhiên chúng ta sẽ đặt ra câu hỏi : Vậy nếu không vào bệnh viện thì biết chữa ở đâu.
Câu trả lời đúng là phải vào bệnh viện, nhưng với những bệnh mà Tây y hoàn toàn bất lực thì các bậc cha mẹ sẽ không biết phải xoay sở thế nào, có lẽ họ chỉ hy vọng một ngày nào đó thế giới tìm ra những phương thuốc thần kỳ. Thực ra rất nhiều người không được biết đến những phương pháp chữa bệnh mang tính dân gian của Đông y, do không được hướng dẫn, không được tuyên truyền và không biết tìm ở đâu. Có một cách chữa bệnh dựa trên y lý của y học cổ truyền là lưu thống khí huyết. Nổi bật và phù hợp nhất đối với trẻ em là phương pháp bấm huyệt. Việc này sẽ giúp trẻ em chữa các bệnh thông thường, ngăn ngừa các bệnh có thể xẩy ra trong tương lai. Việc thứ 2 là điều chỉnh cơ thể bằng phương pháp nắn chỉnh cơ xương khớp để chữa những sai lệch và các khiếm khuyết trong cơ thể, nó là nguyên nhân gây ra các bệnh bẩm sinh, mãn tính vv…
Tây y sớm nhận thức được rằng chữa bệnh cho trẻ em có nhiều khác biệt so với người lớn. Trẻ em chưa tự nhận biết được mình đang bị bệnh, những đứa trẻ đang bị bệnh người ta chỉ nhận biết được qua tiếng khóc, khi bị bệnh thì nó cũng không ý thức được cần phải làm gì, việc ăn uống chăm sóc hoàn toàn do người lớn quyết định, mọi công việc chữa bệnh hay các sinh hoạt thông thường trong cuộc sống phải luôn có người lớn đi kèm. Ngay trong thiên nhiên hoang dã chúng ta cũng thấy một khi những thú con bị mất cha mẹ khi còn nhỏ thì chắc chắn những đứa con sẽ chết.
Trẻ em không tự vận động được, không thể tập thể dục thể thao như người lớn. Người lớn mà nằm một chỗ không vận động ắt sinh ra bệnh, trẻ em cũng vậy, có đứa lúc nào cũng nằm im, ít cử động quậy phá thì rất dễ bị các bệnh vặt mà chúng ta chỉ nhận biết qua tiếng khóc của nó. Cho nên bấm huyệt, xoa bóp cơ thể ngoài việc chữa các bệnh thông thường cho trẻ em thì còn là hình thức tập luyện cơ thể giúp lưu thông khí huyết, làm chức năng hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ thần kinh hoạt động tốt hơn, giúp ngăn ngừa được các bệnh hay xẩy ra với bé, giúp bé trở nên hoạt động nhiều hơn, giấc ngủ sẽ sâu hơn và giảm được sự khóc lóc quấy rầy cha mẹ hàng ngày . Ngoài thiên nhiên khi quan sát những con vật sinh con thì ta thấy trong một thời gian ngắn là chúng đã biết vận động, đi lại được. Nếu được cha mẹ nó cho ăn đầy đủ thì khả năng sinh tồn của nó cao hơn con người nhiều, cha mẹ chúng cũng hay có những động tác liếm, rỉa lông cho thú con giúp cơ thể chúng lưu thông khí huyết tốt hơn và ngăn ngừa được các bệnh do khí hậu mang lại. Chúng ta cũng hay thấy mỗi khi con khóc và quấy thì các bà mẹ thường hay ru con, vỗ về xoa bóp để dỗ con nín, thực ra đó cũng là 1 hình thức xoa bóp bấm huyệt trong dân gian mà ta không biết.
Như vậy bấm huyệt cho trẻ em còn giúp bé được luyện tập cơ thể hàng này, làm quen được với môi trường khí hậu xung quanh, sẽ ngăn ngừa được rất nhiều bệnh xẩy ra ở trẻ, ở những nước tiên tiến khi trẻ em đang còn ở cấp tiểu học người ta đã chú trọng với môn bơi hàng này, các trường đều có bể bơi riêng hay có những trò chơi giúp trẻ em vận động.
Ngoài bấm huyệt ra thì bên Đông y có môn nắn chỉnh xương khớp, bên Tây y cũng có tương tự nhưng mục đích làm nhiều khi khác nhau. Trẻ em khi sinh ra do nhiều lý do khác nhau làm cho cơ thể bé bị lệch lạc phát triển không đều, điều đó thường là nguyên nhân chính gây ra các bệnh kinh niên, mãn tính, các bệnh di tật bẩm sinh làm ảnh hưởng đến sự phát triển cơ thể và sức khỏe của bé sau này, khi bấm huyệt ta có thể nắn chỉnh cơ xương khớp, nắn chỉnh hộp sọ làm cơ thể trở nên cân đối cũng như phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh trong người bé. Khi còn nhỏ xương còn non nên dễ dàng điều chỉnh, khi lớn lên xương đã định hình sẽ khó làm hơn nhiều, người ta đã thống kê những trẻ em bị tự kỷ mà can thiệp sớm từ lúc 3, 4 tuổi thì hiệu quả tới 80% so với trẻ em không được chữa trị từ nhỏ. Có những phụ huynh mang con nhỏ đến tôi bấm huyệt mục đích để chữa về câm điếc, nhưng sau 1 tháng thì rất ngạc nhiên vì cháu khỏe lên, rất thích hoạt động, thích nói nhiều hơn và đặc biệt là không bị ốm vặt hay phải đi bệnh viện như xưa nữa, chi phí chữa bệnh lại rẻ hơn nhiều lần so với trước.
Có một câu hỏi bấm huyệt cho trẻ em có giống ở người lớn hay không. Theo tôi thì hoàn toàn khác biệt, cơ thể người lớn đã phát triển ổn định, cơ xương khớp gần như không có sự thay đổi, còn trẻ em thì lại trong quá trình hình thành và phát triển. Trẻ em dễ tổn thương hơn nên khi xoa bóp bấm huyệt phải hết sức nhẹ nhàng, tôi đã thấy tận mắt có nơi bấm huyệt cho trẻ em sử dụng dụng cụ như người lớn, bấm, đập làm cho da trẻ em tím tái lại, đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi rất dễ dẫn đến tử vong. Những người không được đào tạo sâu về bấm huyệt cũng dễ gây nguy hiểm cho trẻ em, đa số họ bấm người lớn còn thấy rất đau, nhiều người làm không còn là bấm huyệt nữa mà là cào cấu thì đúng hơn, kỹ thuật bấm cho điêu luyện là khá khó, bấm mạnh mà không gây cảm giác đau, như thế mới có tác dụng và không bị sự gồng cứng của bệnh nhân phản lại tác dụng của bấm huyệt. Ai học môn bấm huyệt Thập chỉ Đạo còn nhớ câu nói nổi tiếng của cụ Huỳnh Thị Lịch: Phải mất 12 năm tôi mới biết được kỹ thuật bấm huyệt. Trong bấm huyệt cho trẻ em người ta thường đưa ra cách bấm huyệt theo các huyệt vị Trung hoa, tôi thấy như vậy là không hợp lý, cơ thể trẻ em đang hình thành và phát triển, các vị trí huyệt sẽ luôn luôn luôn thay đổi, vì thế bấm theo những điểm nhất định sẽ không chính xác và có tác dụng, đối với trẻ em dùng kỹ thuật bấm huyệt, mát xa xoa bóp theo từng vùng cơ thể của phương tây sẽ hợp lý hơn ( theo hệ gân cơ và xương khớp), đồng thời kết hợp theo cách suy luận đối xứng, cân bằng cơ thể của phương Đông thì sẽ trị bệnh hiệu quả hơn ( cân bằng âm dương).
Có một triệu chứng khá phổ biến ở trẻ em đó là tính chậm nói, phát âm nói khó khăn, bệnh này lại hay gắn liền với bệnh tự kỷ xẩy ra ở trẻ nhỏ. Bệnh chậm nói xẩy ra từ nhỏ ở trẻ em thường liên quan đến những trẻ suy hô hấp hay sự phát triển mất cân đối của não bộ gây ra, tới thời kỳ mọc răng thì sự phát triển của răng và hàm cũng là yếu tố quan trọng. Nguyên nhân gây ra khó nói và nghe thì tôi đã nói nhiều trong bài chữa câm và điếc, các bạn có thể tham khảo ở trang Web: thobangnao.com. Còn chậm nói ở trẻ em gắn liền với bệnh tự kỷ thì nguyên nhân chính vẫn là sự phát triển của não chưa tốt, hay nói đơn giản là lưu thông khí huyết trên não chưa hài hòa. Việc này bên Tây y dùng thuốc để chữa bệnh thường không mang lại kết quả, môn bấm huyệt không dùng thuốc có khả năng điều chỉnh sự cân đối của não hay vùng mặt sẽ tốt hơn nhiều. Còn những trường hợp trẻ em bị bại não, phần đầu bị biến dạng nhiều thì cũng đi quá giới hạn chữa trị ( những trẻ mắc bệnh Down ). Khi bắt đầu chữa bệnh cho trẻ em thì ta cần chú ý nhiều đến khả năng ngôn ngữ và vận động của bé.
Chữa bệnh bên Đông y cũng có nhiều phương pháp khác nhau, những phương pháp điển hình như Xoa bóp bấm huyệt, châm cứu, nắn chỉnh xương khớp vv.., ngoài ra còn kết hợp sử dụng thuốc Nam. Trong các phương pháp trên thì môn xoa bóp bấm huyệt là phù hợp nhất với trẻ em, vì nó an toàn và mang tính hiệu quả cao, đặc biệt trong nắn chỉnh xương khớp. Khi bấm huyệt cho trẻ em sẽ có khác biệt nhiều so với người lớn, trước tiên ta nên tham khảo các kết quả xét nghiệm, chiếu chụp mà các bệnh viện Tây y đã làm, nếu không có thì ta bấm huyệt trực tiếp để xác định bệnh tật, sức khỏe của bé, điều này dựa theo bề ngoài của bé, dựa theo nhiệt độ các vùng cơ thể, dựa theo,màu sắc cũng như độ đàn đàn hồi các vùng da cơ, sau đó dựa theo sự cần đối cơ thế, việc này phụ thuộc nhiều vào sự cảm nhận của đôi bàn tay và kinh nghiệm của thầy thuốc. Ngoài ra khi bấm huyệt ta không thể hỏi trẻ em được, nên dựa vào nhận xét của cha mẹ trong quá trình nuôi trẻ. Nhiều trẻ không hợp tác, không chịu để bấm huyệt thì ta cần sự trợ giúp của phụ huynh mới làm được. Trẻ em dễ gây thiện cảm khi ta làm nhẹ nhàng và vỗ về bé.
Xã hội cũng cần hình thành các trung tâm chữa bệnh theo Đông y dành cho trẻ em, tương tự như những bệnh viện bên Tây y đã làm. Trong 1 số bệnh viện y học cổ truyền cũng có những khoa dành cho trẻ em nhưng đều không mang tính chuyên khoa. Đa số những cách áp dụng cho người lớn đều lặp lại ở trẻ em, nhiều khi còn gây hại cho các em, không có những dụng cụ chuyên dùng cho trẻ em và thầy thuốc cũng không được đào tạo chuyên sâu chữa bệnh cho trẻ nhỏ, các bệnh viện nhi của Tây y họ mở rộng sang các lãnh vực khác dành cho trẻ em rất nhiều thì bên Đông y cũng có thể làm như vậy. Trong việc chữa cho trẻ em cần tránh sử dụng thuốc, cần tránh một số môn dễ gây hại cho trẻ nhỏ: thí dụ như châm cứu bằng điện, một số dụng cụ dễ gây đau và cách thức bấm huyệt quá mạnh không phù hợp với trẻ em, những thầy thuốc bấm huyệt cho trẻ nhỏ cần phải đào tạo cơ bản và trải qua 1 thời gian hành nghề nhất định. Trẻ em đến đây được xoa bóp bấm huyệt để chữa các bệnh thông thường, thì nó còn là bộ môn thay thế môn thể dục rèn luyện cơ thể mà trẻ em không tự làm được, nó giúp cho các bé khỏe mạnh, tránh mắc phải các bệnh đau nhức cơ thể hàng ngày và ngăn ngừa các bệnh tật xảy ra trong tương lai.
Kỹ thuật bấm huyệt cũng không thể giống như ở người lớn. Những kỹ thuật bấm, kỹ thuật nắn chỉnh xương khớp vừa phải nhẹ nhàng, lại vừa có lực, những kỹ năng đó còn khó làm hơn so với người lớn rất nhiều. Được như vậy sẽ tạo ra những lứa trẻ em khỏe mạnh ngay từ nhỏ, loại bớt được nhiều bệnh kinh niên mãn tính sau này, tránh bị ngộ độc thuốc tây, tiết kiệm được khoản tiền to lớn và cả thời gian trong công việc chữa bệnh, mang lại hạnh phúc cho từng gia đình.
Giờ đây khi bấm huyệt chữa bệnh cho mọi người tôi mới thầm nghĩ giá như ngày xưa khi còn nhỏ có ông thầy nào đó bấm huyệt cho mình, thì sau này lớn lên tôi đã không nhiều bệnh tật ốm đau, không phải vất vả tìm tòi cách chữa những bệnh nan y như bây giờ, và cuộc đời có lẽ sẽ bước sang một chương khác, tôi chẳng thể nào trở thành một thầy thuốc, chẳng thể nào biết được cách bấm huyệt chữa bệnh như ngày nay. Cuộc sống thật công bằng, chẳng ai có được tất cả mọi thứ trên đời.
TP Hồ chí Minh 6/2023
Lương y Nguyễn Toàn Thắng LH: 0908974574
Hotline: 